سیم افشان

سیم افشان یا سیم فلکسیبل از تعداد زیادی رشته‌های نازک ساخته شده است که انعطاف‌پذیری بالایی دارند و جنس آن‌ها از مس است. سیم افشان از سیم‌های به هم پیچیده تشکیل شده است که این پیچیدگی باعث بیشترشدن طول سیم و مقاومت الکتریکی آن می‌شود. این سیم تک‌رشته‌ای است. انواع سیم‌های افشان نسبت به جنس هادی که دارند، دسته‌بندی می‌شوند اما حالت استاندارد هادی آن‌ها از جنس مسی است. سیم افشان از یک هادی، یک روکش و یا عایق ساخته شده است که شکل هادی به‌کاررفته در آن، این سیم را از مابقی سیم‌ها جدا می‌کند. سیم‌های افشان دارای هادی مسی و آلومینیومی هستند ولی عایق آن‌ها بیشتر از جنس پی‌وی‌سی (PVC) است.

سیم افشان

انواع سیم افشان

سیم افشان از نظر شکل ظاهر به دو دسته تخت و گرد تقسیم می​شود. سیم افشان تخت برای موارد بسیاری که نیاز به قدرت کششی و استحکام دارد استفاده شده و سیم افشان گرد برای انتقال جریان به صورت توکار و زیر گچ استفاده می​شود. سیم افشان از نظر ولتاژ به دسته​‌های 300 تا 500 ولت تقسیم می​شود. سیم افشان گرد از انطعاف پذیری بیشتری برخوردار بوده در حالی که سیم افشان تخت از انعطاف پذیری کمتری برخوردار است. سیم افشان از نظر قطر و ضخامت به دسته​های مختلف تقسیم می​‌شود و به صورت 0.5 تا 1 میلی​متر عرضه می​شود. این سیم‌​ها مطابق با استانداردهای ملی و بین المللی تهیه شده و در برخی موارد با ولتاژ نامی 450 تا 750 ولت و سطح مقطع بیش از 1 میلی​متر عرضه می​شوند. در کنترل سوئیچ، رله و پانل​های ابزار دقیق تابلو برق و برای اهدافی مانند اتصالات داخلی در تجهیزات یکسو کننده، استارت موتور و کنترل کننده استفاده می​شود. این سیم​‌ها از نظر جنس عایق به دو صورت پی وی سی و پلی اتیلن وجود دارد که با توجه به نیاز می‌​توان بهترین و مناسب ترین نوع را خریداری نمود.

تقسیم بندی سیم‌ افشان بر اساس‌هادی

سیم افشان بر اساس‌هادی به دسته‌های مختلف تقسیم میشود:

  • سیم افشان باهادی مسی: این نوع سیم‌ها دارای‌هادی از جنس مس با خلوص 99 درصد هستند و از وزن بیشتر و قیمت گران تری برخوردار هستند. سرعت انتقال جریان در این نوع سیم‌ها بسیار بالا است.
  • سیم افشان باهادی آلومینومی: سیک افشان باهادی آلومینومی یکی از پرکاربردترین مدل سیم افشان است. آلومینیوم به دلیل اینکه در طبیعت بیشتر یافت میشود از قیمت و وزن کمتری برخوردار است. سرعت انتقال جریان در آن کمتر از مس است. میزان انعطاف پذیری بیشتری دارد و در محل‌هایی که نیاز به خمش است، استفاده می‌شود.
  • سیم افشان باهادی ترکیبی: سیم افشان باهادی ترکیبی، شامل آلیاژهایی مانند: چدن، فولاد و آلومینیوم و آهن است. این سیم‌ها وزن کمتر و قیمت کمتری دارند. از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار هستند.

سیم افشان استاندارد

سیم افشان به علت کارکرد بیشتر در سیم کشی های ساختمانی ایران مورد توجه است. استاندارد سیم افشان معمولی مطابق IEC 60227-3 و استاندارد ملی ISIRI 607-3  تولید می شود. هادی به کار رفته در ساخت این محصول مس نرم شده کلاس 5 می باشد. که برای آن نیز استاندارد ISIRI 3084 و IEC 60228 وجود دارد. با مشاهده سیم می‌توان تقریباً مقدار درصد مس را تعیین نمود. برخی از تولیدکنندگان، به داخل سیم‌ ها آهن را اضافه می کنند. برای تشخیص این مورد انتهای سیم را لخت کرده و در صورتی که رنگ آن زرد و درخشان بود، میزان درصد مس آن مناسب است. در غیر این حالت که رگه‌ های سیاه رنگی مشاهده می شود و یا سیم ‌های افشان از درخشندگی کافی برخوردار نیستند، قابل تشخیص است. که در سیم ، آهن بکار برده اند.

 

چرا که در سیم ها مقادیر مشخصی از مس، آمپر معینی از برق را عبور می‌دهد و اگر از سایر فلزات به جز مس در سیم به کار رفته باشد. میزان عبور جریان کمتر شده و کابل داغ می‌ کند. از موارد با اهمیت دیگر ضخامت عایق سیم ‌افشان است که بایستی ضخامت متوسط آن ۰/۷ میلی متر باشد. قطر خارجی این سیم ها باید بر اساس استاندارد ها از ۲/۸ میلی متر فراتر و از ۳/۴ میلی متر پایین تر نرود. برای سیم‌افشان 5/1 ، بایستی قطر مفتول آن 260/0 میلی متر و مقاومت عایقی سیم‌افشان در دمای ۷۰ درجه سانتی گراد باید حداقل برابر 01/0 مگا اهم باشد تا بتواند استاندارد لازم را دریافت کند. خواص مکانیکی سیم بایستی مورد توجه قرار بگیرد و در محدوده دمایی ۷۰ درجه سانتی گراد دارای استقامت مکانیکی و قدرت کشسانی کافی باشد.

سیم افشان هادی

به هر جسمی که رسانایی بالایی داشته و بتواند بار‌های الکتریکی را از خود عبور دهد یا جسمی که قابلیت این را داشته باشد. که جریان الکتریکی را از داخل خود هدایت کند هادی می‌گویند. در بین مواد گوناگون طلا، مس، نقره جزوه بهترین هادی‌ها هستند. هادی می‌تواند از جنس ‌های مختلف باشد. ولی هادی ‌هایی که در صنعت و تاسیسات الکتریکی به کار می روند بیشتر از جنس مس و یا آلومینیوم می ‌باشند. دلیل استفاده از مس و آلومینیوم از این جهت است که استحکام مکانیکی و هدایت الکتریکی مناسب بوده و در قیاس با سایر هادی ‌ها هزینه کمتری دارد.

 

سطح مقطع هادی ‌ها به شکل گرد، مربعی، مستطیلی، مثلثی و استوانه‌ای ( سیم گرد تو خالی- لوله ای) تولید می ‌شود. که با نظر به گونه مصرف و مکان نصب در تاسیسات الکتریکی و پست ‌ها بکار گرفته می شوند. برای بالا بردن توانایی تحمل هادی بایستی سطح مقطع هادی افزایش پیدا کند. که از نظر ساختمانی به طور تک رشته با سطح مقطع هادی یاد شده در بالا و به صورت افشان (چند رشته ای) برای کاهش اثر پوستی تولید می‌شود. سیم افشان هادی به هفت نوع افشان هم مرکز، افشان پیچیده، افشان به شکل طناب، هادی قطاعی، هادی چند جزئی، هادی حلقوی و افشان فشرده قابل دسته بندی است.

سیم افشان آلومینیومی

به دلیل کمبود مس در طبیعت و قیمت بسیار بالای آن و تقاضای شدید بازار برای خرید مس تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان سعی کردند برای مس یک جایگزین پیدا کنند تا سیم افشان آلومینیمی را به بازار عرضه کردند. در اوایل تولید و آزمایش در کارخانه‌ها و کارگاه‌های برق مهندسان و متخصصان سعی کردند سیم افشان آلومینیومی را در تمام شرایط قرار دهند تا نقاط ضعف آلومینیم آشکار شود. زیرا تولیدکنندگان قبلی سیم برق همواره در اوایل پیدایش برق هر عنصری را در کره زمین آزمایش کرده بودند تا به مس رسیدند؛ اما امروزه به دلیل کمبود مس و تقاضای بالا برای سیم برق دوباره آزمایشاتی در عناصر موجود در معادن و فلزات عملی شده است با تلاش‌های بسیار کارشناسان و متخصصین سیم افشانی آلومینیم تولید شد.

اما همواره اشکالات رایجی را برای استفاده دارد و باید مصرف‌کننده قبل از خرید به آن توجه کند. برای خرید سیم افشان آلومینیومی باید در نظر داشته باشید که با توجه به نیازتان اولویت‌های خود را مشخص کنید شاید برای رفع نیاز این سیم اصلاً نتواند کمکی به شما بکند. اما اگر اولویت‌های شما را از خرید سیم برآورده کرد و نیاز شما رفع شدنی بود می‌توانید به‌راحتی از سیم افشان خریداری کنید و در هزینه‌ها صرفه‌جویی شود.

سیم نیم افشان «Insulated Wire»

این سیم برق حالت و مدلی بین سیم‌های مفتولی و افشان محسوب می‌شود با این تفاوت که تعداد رشته‌های آن از نوع افشان کمتر است؛ کاربرد اصلی این سیم بسیار مشابه سیم‌های مفتولی است و فقط در مواردی که نیاز به انعطاف بیشتر نسبت به سیم‌های مفتولی باشد، از این مدل استفاده می‌شود. این نوع سیم‌ها برای نصب ثابت به‌عنوان سیم‌های رابط در داکت‌های زیرزمینی، ماشین‌آلات، تابلوهای کنترلی و … به کار می‌روند و لازم به ذکر است که قرارگیری این نوع سیم‌ها در داخل لوله و زیر گچ نیز مجاز و بلامانع است. برای تمام سایزهای سیم نیم افشان حداقل مقاومت عایقی در ۷۰ درجه سانتی‌گراد و ۵۰۰ ولت، بیشتر از ۰.۰۱۵ مگا اُهم است

مشخصات سیم افشان

سیم، انتقال انرژی و برق را از جایی به جای دیگر ممکن می‌کند و همانطور که می‌دانید، انواعی از سیم وجود دارد که سیم افشان یکی از آن‌هاست. سیم‌های افشان از تعدادی سیم نازک و با انعطاف‌پذیری زیاد تشکیل شده‌‎اند که به دلیل در هم تنیدگی که دارند، مقاومت زیادی در آن‌ها وجود دارد؛ به همین دلیل استفاده‌های زیادی دارند. این سیم یک سری مشخصات فنی دارد؛ از جمله آن‌ها:

🔶 ساختار هادی استفاده شده در سیم افشان: سیم هادی شامل تعدادی رشته نازک است که انعطاف‌پذیری بالا و مطابقت با استاندارد بین المللی، باعث شده عموما از سیم‎‌های افشان استفاده کنند.

🔶 عایقی که در سیم‎های افشان استفاده شده: جنس عایق روکش سیم افشان پی وی سی و از نوع c است (pvc)، ضخامت استاندارد عایق سیم باید۰.۵۳ و سطح مقاومت عایق حداقل ۰.۰۱ است.

🔶 درصد خلوص مس سیم افشان: درصد خالصی مس سیم باید خالص ۱۰۰ درصد باشد تا بتواند مقاومت استاندارد سیم را حفظ کند.

🔶 مقاومت هادی سیم‌های افشان: مقاومت استاندارد هادی سیمی به طول یک متر باید ۱۳.۳ اهم بر کیلومتر است.

🔶 خمش سیم در سرما و گرما: سیمی که تولید می‌شود را ممکن است در محیط‌های با شرایط دمایی مختلف استفاده شوند.

بنابراین سیم باید دارای استاندارد باشد تا بتواند دمای بالا یا پایین را تحمل کند. آزمونی صورت گرفته برای اندازه گیری خمش (تاب) سیم افشان به این صورت است که سیم را ۱۶ ساعت در دمای منفی ۱۵ درجه سانتی‌گراد قرار داده و پس از آن سیم سالم باقی بماند.

قطر مفتول هادی سیم: قطر مفتول سیم افشانی که سایز ۱.۵ دارد، باید ۰.۲۶ میلی‎متر باشد.

سوالی دارید؟

کارشناسان ما پاسخگوی سوالات شما هستند

تفاوت سیم افشان و سیم مفتول

با توجه به این که این دو کابل وظیفه انتقال انرژی الکتریکی و جریان برق از یک محل به محل دیگر هستند. اما تفاوت این دو نوع کابل در چیست؟ در این قسمت قصد داریم به تفاوت‌های آن‌ها بپردازیم. همان‌طور که کابل از به هم پیوستن چند سیم در کنار هم تشکیل شده است پس موارد ذکر شده هم برای سیم مفتول و هم سیم افشان مطرح است و فقط مربوط به کابل برق افشان و مفتول نیست.

انعطاف‌پذیری

شاید بارزترین و مهم‌ترین فرق کابل افشان و کابل مفتولی انعطاف‌پذیری آن‌ها است. هادی کابل افشان مس کلاس ۵ است درحالی‌که هادی کابل مفتول مس کلاس ۲ است. مس کلاس ۵ بسیار نرم‌تر از مس کلاس ۲ است. علاوه‌برآن ضخامت هادی کابل مفتول بسیار بیشتر از کابل افشان است. با توجه به این دلایل کابل افشان انعطاف‌پذیرتر از کابل مفتول است.

کاربردهای مختلف سیم افشان

سیم‌های افشان در صنایع زیادی از جمله سیم‌کشی داخلی ساختمان‌ها (برق رسانی)، خانه‌ها و پمپ شناور چاه کاربرد دارند. ولتاژ اسمی سیم‌های افشان با توجه به کاربرد آن‌ها و این که هر کدام مناسب کار ساخته شده‌اند، به دو دسته تقسیم می‌شوند:

✅ ولتاژ اسمی ۳۰۰ تا ۵۰۰ ولت سیم‌‎های افشان

پر استفاده‌ترین نوع سیم، سیم افشان با ولتاژ اسمی ۳۰۰ تا ۵۰۰ است که سطح مقطع تا ۱ میلی‌متر دارد؛ و استاندارد ملی کلاس نوع ۱ یا ۲ را دارد که برای نصب در مکان‌های خشک مانند داخل لوله یا درون گچ دیوار به کار می‌روند؛ ولی به طور مستقیم امکان استفاده از آن‌ها در مخازن یا کانال‌ها و سینی کابل وجود ندارد؛ همچنین در داخل لوله‌های خرطومی نیز استفاده می‌شوند.

✅ ولتاژ اسمی ۴۵۰ تا ۷۵۰ ولت سیم‌های افشان

این نوع ولتاژ برای داخل وسایل برقی به کار می‌روند و همچنین در مکان‌های خشک برای برق کشی ساختمان تجاری و منازل و محافظت ازسیستم روشنایی مناسب هستند. برای مصرف عمومی می‌توان از آن‌ها در اتاق خشک، تجهیزات الکتریکی و در ساخت کلید و تابلو استفاده کرد. این ولتاژ اسمی سطح مقطع بیشتر از ۱ میلی‌متر دارد و استاندارد ملی کلاس نوع ۵ یا ۶ را دارد.

سایز سیم افشان

سایز سیم ها بر مبنای سطح مقطع طبقه بندی شده و به شرح زیر است:
0/5 – 0/75 – 1 – 1/5 – 2/5 – 4 -6 -10 -16 – 25 – 35 – 50 – 70 -95 -120 -150 – 185 -240 -300 -400 -500.

جهت تعیین نمودن یک کابل یا سیم ابتدا تعداد رشته و پس از آن سطح مقطع سیم از هادی ها را ذکر می کنند. به طور مثال کابل 4*2 که یعنی کابلی که 2 رشته هادی با سطح مقطع 4 دارد. در کابل های چند رشته ای و از سایز 16 به بالا سیم های فاز و نول دارای مقاطع گوناگون هستند. در اغلب کابل ها سیم نول به اندازه دو مرتبه از سیم فاز کمتر است. اما در کابل های با سطح مقطع بالا این تفاوت مقداری تا سه هم می رسد.

سیم افشان

سایز کابل ها با هادی چند رشته به صورت زیر می باشد:

35+16*3، 25+16*3، 16*4، 1.5*4، 2.5*4، 4*4، 6*4، 10*4، 50+25*3، 120+70*3، 150+70*3، 185+95*3، 240+120*3.

برای مثال کابل 16+25*3 سه هادی به سطح مقطع 25 میلی متر مربع برای فازهای اصلی و یک هادی به سطح مقطع 16 میلی متر مربع برای نول دارد. برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.

خرید سیم افشان

در هنگام خرید سیم افشان توصیه ما این است که به نمایندگی‌های مورد اعتماد و معتبر و مشورت با افراد متخصص در این حوزه مراجعه کنید. به این دلیل که سیم برق افشان انواع مختلفی دارد که هر یک مناسب و متناسب کاری طراحی و ساخته شده‌اند و انتخاب نادرست آن می‌تواند هزینه‌های زیادی را در بر داشته باشد. انتخاب سیم افشان مرغوب یکی از مهم‌ترین بخش‌های کار است که کمتر رعایت می‌شود، اگر این موضوع به‌درستی رعایت شود انتظار شما به‌خوبی محقق می‌شود.

برای خرید سیم افشان در ایران را می‌توان یک راه ساده و راحتی وجود دارد که نیازی به مراجعه فیزیکی نیست، برای این کار می‌توان با مراجعه به فروشگاه‌های اینترنتی در فضای وب آن را سفارش و درب منزل تحویل گرفت. به طور مثال در زمان خرید سیم افشان باید به آنیل بودن و یا نبودن هادی آن دقت کرد. در تولید و ساخت سیم افشان‌ها استانداردهایی وجود دارد که باید حتماً به آن‌ها توجه شود. این استانداردها شامل استانداردهای ایران و جهان می‌باشد. قطر مفتول‌های این سیم‌ها باید همگی با هم یکسان باشند همچنین میزان جریان عبوری از آن‌ها نیز باید با استانداردهای موجود مطابقت داشته باشد. در غیر این صورت مشکلاتی را به وجود خواهد آورد.

امروزه سیم‌های افشان زیادی در بازار وجود دارد که همگی اصل نیستند و نمونه‌های تقلبی نیز در آن‌ها وجود دارد به همین سبب باید تمام نکات لازم را در زمان خرید در نظر بگیرید. به طور مثال اگر روی سیم‌ها ISIRI حک شده باشد نشانة اصل بودن آن می‌باشد. همچنین می‌توان اصل بودن سیم برق افشان را از روی تعداد رشته‌های آن، ضخامت روکش سیم افشان، جنس هادی به‌کاررفته در آن و رنگ هادی شناسایی کرد.

ویژگی سیم افشان

سیم‌های افشان یک سری ویژگی‌ها دارند که آن‌ها را از سایر سیم‌ها متمایز می‌کند. از جمله این ویژگی‌ها عبارت از:

🔴 انعطاف‌پذیری بالای سیم‌های افشان: مهم‌ترین ویژگی سیم‎‌های افشان، قابلیت انعطاف بالای آن در برابر عوامل مختلف محیطی است؛ پس احتمال شکستی و آسیب به آن خیلی کمتر از دیگر انواع سیم است و می‌توان آن را به اشکال مختلف تغییر داد و با این وجود طول عمر سیم افشان بیشتر می‌شود و نیاز به تعویض سیم به طور مداوم نیست.

🔴 راحتی در نصب سیم: فرآیند نصب این نوع سیم آسان‎‌تر است و در محلی که به حرکت، خم یا پیچش نیاز است، این سیم کاربرد بیشتری دارد.

🔴 قابلیت حمل آسان: حمل و نقل سیم‎‌های افشان باتوجه به این که تک رشته‌ای و سبک هستند و در مسافت طولانی آسان‌تر است. برای مثال حمل قرقره سیم تک هسته‌ای ۰.۱ میلی‎‌متر بسیار راحت‌تر از کابل‌های چند هسته‌ای است، بنابراین کابل‎‌های بلندتر را می‌توان با موقعیت حمل و نقل معادل در مقایسه با کابل‌های چند هسته‌ای استفاده کرد

🔴 استفاده از فضای کمتر: سیم تک هسته افشان به فضای کمتری نسبت به کابل چند هسته‌ای نیاز دارد و همچنین ممکن است انتخاب خوبی برای استفاده فضای باز باشد.

🔴 قیمت متفاوت سیم‌‎های افشان: هر چه تعداد رشته هادی موجود در ساختار سیم بیشتر باشد، قیمت سیم بیشتر می‌شود، چون هزینه رشته مسی بر قیمت آن اثر دارد و افزایش یا کاهش آن باعث تغییر قیمت می‌شود. برای کاهش هزینه تعداد رشته را به اندازه کاربرد در نظر می‌گیرند. قیمت به نسب کیفیت بالای محصول چندان قابل دید نیست.

به‌روز رسانی در تاریخ 1401/08/28