انواع کابل ضد آب برای شرایطی طراحی شده‌اند که پروژه موردنظر در مجاورت آب یا رطوبت قرار دارد. اگرچه آب مایه حیات است، اما اگر در تاسیسات مختلف مانند تاسیسات برقی نفوذ کند می‌تواند عواقب جبران ناپذیر و خسارت‌های بزرگی به بار بیاورد. کابل یکی از مسائل مهم درَ طراحی و کاربری مربوط به استفاده از جریان الکتریکی در محیط‌های مرطوب است؛ اما در مقابل نمی‌توان از هر نوع برای این موارد استفاده کرد کابل ضد آب بهترین گزینه برای دوام آوردن در این شرایط است. برای آشنایی با انواع کابل ضد آب این مقاله از پاسارگاد نوین را از دست ندهید.
کابل مقاوم در برابر آب چیست؟
همانطور که از اسم کابل ضد آب مشخص است، طراحی مقاوم در برابر نفوذ آب دارد. این محصول جهت استفاده در محیط‌های خیس و مرطوب مثل فضای باز، زیر آب با در تماس با آب طراحی شده‌اند.
پارامتر مشخص کننده درجه حفاظت کابل در برابر آب با IP مشخص می‌شود. این پارامتر از دو عدد تشکیل شده که عدد اول مشخص کننده مقاومت در مقابل نفوذ اجسام جامد و عدد بعدی مشخص کننده مقاومت در برابر نفوذ آب است.
برای درک بهتر به این مثال توجه کنید:
اگر کابل مورد نظر شما درجه حفاظت ۶۸ را دارد، مشخص می‌کند قادر است در برابر گرد و غبار و آب مقاومت داشته باشد. همچنین می‌توانید از آن به مدت ۳۰ دقیقه در عمق یک متری آب استفاده کنید.
در حالت کلی انواع کابل ضد آب در محیط‌هایی مانند شبکه‌های مخابراتی زیرزمینی، تاسیسات زیرآبی و دریایی یا محیط‌های صنعتی کاربرد دارند. ویژگی‌هایی مانند کاهش هزینه‌های مربوط به تعمیرات و نگهداری و افزایش عمر مفید تجهیزات برای استفاده از این محصول به محبوبیت آن اضافه کرده است.
انواع کابل‌های مقاوم در برابر نفوذ آب
تنوع بالایی از انواع کابل‌های مقاوم در برابر نفوذ آب وجود دارد. به همین دلیل با در نظر گرفتن نیاز و روش استفاده می‌توان آن‌ها را دسته‌بندی کرد که عبارتند از:
کابل‌های آب بند
در طراحی و تولید این کابل‌ها از روکش پلاستیک، فلز یا لاستیک استفاده می‌شود. لایه بیرونی کابل‌های آب بند بسیار مقاوم است و می‌تواند از نفوذ آب به داخل آن جلوگیری کند. این کابل بیشتر در مواردی که احتمال تماس با آب پایین است، استفاده می‌شود. به طور مثال در ساختمان‌های مسکونی و تجاری.
کابل‌های ضد آب
جلوگیری و مقاومت در برابر نفوذ آب و روغن ویژگی اصلی این نوع کابل است. کاربرد کابل ضد آب در محیط‌هایی که احتمال تماس روغن و آب وجود دارد، است. به طور مثال صنایع گاز و نفت.
کابل‌های ضد آب و ضد آتش
تنها ویژگی این نوع کابل‌ها مربوط به جلوگیری از نفوذ آب به داخل نیست؛ بلکه می‌توانند مقاومت بالایی در برابر آتش نیز نشان دهند. کاربرد این نوع کابل در مواردی است که خطر آتش سوزی در محل تشخیص داده می‌شود. به طور مثال کارخانه و ساختمان‌هایی که مواد اشتعال‌زا تولید می‌کنند.
کابل‌های ضد آب و ضد خوردگی
همانطور که از اسم این نوع کابل مشخص است، علاوه بر ویژگی ضد آب بودن مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارند. کاربرد کابل‌های ضد آب و ضد خوردگی در محیط‌های خورنده قابل توجه است. به طور مثال در صنایع شیمیایی، صنعت نفت و گاز و صنعت تولید مواد معدنی.
کاربرد کابل ضد آب
کاربرد کابل مقاوم در برابر نفوذ آب در صنایع مختلف بسیار وسیع است. از این نوع کابل در محیط‌های زیرزمینی و مرطوب مانند سیستم برق رسانی در زیرگذرها، تونل و تاسیسات آبی استفاده می‌شود. طراحی مقاوم در برابر نفوذ آب به داخل کابل تضمین کننده ایمنی در سیستم‌های الکتریکی است. در ادامه بیشتر درباره کاربرد این محصول صحبت خواهیم کرد:
- فضای باز: کابل ضد آب در طراحی و تولید تجهیزات الکترونیکی قابل حمل در فضاهای مرطوب و باز مانند چراغ قوه، دوربین و تلفن‌های همراه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ساختمان سازی: در قسمت‌های مختلف طراحی تاسیسات برقی ساختمان لازم است از کابل ضد آب استفاده کرد. به طور مثال اگر در بخش‌هایی مانند استخر، سرویس بهداشتی یا زیرزمین‌ها از این کابل استفاده نشود احتمال دارد به سیستم برقی ساختمان آسیب جدی وارد شود.
- کشاورزی: آبیاری بخش‌های مختلف زمین‌های کشاورزی نشان دهنده تماس مستقیم با آب است. به همین دلیل استفاده از این نوع کابل به یک ضرورت در صنعت کشاورزی تبدیل شده است.
- صنعت: لازم است برای جلوگیری از نفوذ آب یا روغن در صنایع نفت و گاز از کابل ضد آب استفاده شود.
- دریایی: تجهیزاتی که برای استفاده رو یا زیر آب طراحی شده‌اند باید از کابل ضد آب استفاده کنند. به طور مثال قایق‌ها و کشتی‌ها
مشکلات مقاوم نبودن کابل در برابر نفوذ آب
نفوذ آب به تاسیسات و سیستم الکتریکی نتیجه ناخوشایندی به دنبال دارد. برخی تصور می‌کنند اگر کابل در محیط دور از رطوبت قرار بگیرد مشکل حل خواهد شد؛ اما به این راحتی نیست. رطوبت و آب خطرات جبران ناپذیری دارد. کابل آلومینیومی یا کابل مسی مقاوم در برابر آب این مشکل را حل می‌کند.
وجود ترکیبات یونی، نمک و الکترولیت‌ها در آب سبب خوردگی روکش کابل‌ها و سیم مسی می‌شود. از طرفی اگر از سیستم‌های تقویت کننده در تاسیسات تلویزیون یا ماهواره استفاده شود، رطوبت عملکرد آن را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. علاوه بر موارد گفته شده مقاوم نبودن کابل در برابر نفوذ آب مشکل دیگری هم به دنبال دارد که عبارتند از:
خطر برق گرفتگی
نفوذ آب به داخل کابل احتمال خطر برق گرفتگی را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.
آسیب دیدگی هادی و سیم‌های کابل
نفوذ آب سبب خوردگی در هادی و سیم‌ها می‌شود و در نتیجه اتصال کوتاه و خرابی را به دنبال دارد.
تخریب تجهیزات
تخریب تجهیزات یکی دیگر از مشکل مقاوم نبودن کابل در برابر نفوذ آب است. این مشکل هزینه‌های زیادی جهت جایگزینی تجهیزات یا تعمیرات به دنبال دارد.
خاموشی سیستم‌های الکتریکی
اگر آب به داخل سیستم‌های الکتریکی نفوذ کند باعث خسارت و از کار افتادن سیستم می‌شود.
- توصیه می‌کنیم جهت جلوگیری از بروز این مشکلات حتماً از کابل ضد آب استفاده شود. این محصول به خاطر دارا بودن روکش محافظ از نفوذ آب به هادی‌ها و سیم‌ها جلوگیری می‌کند.
چگونه کابل‌ها را در برابر نفوذ آب مقاوم می‌کنند؟
نمی‌توان از کاربرد کابل‌ها در صنایع مختلف چشم پوشی کرد. اما باید هنگام انتخاب کابل به ویژگی‌های آن دقت کنیم. طراحی‌های مختلف صنایع باعث می‌شود تا از انواع مقاوم در برابر خوردگی نفوذ آب یا روغن استفاده کرد؛ زیرا هر یک از این موارد خطرات ایمنی زیادی به بار می‌آورد.
تکنیک‌های مختلفی جهت مقاوم سازی کابل در برابر نفوذ آب وجود دارد که عبارتند از:
استفاده از عایق‌های رطوبتی
مواد تشکیل دهنده عایق‌های رطوبتی پلیمرها هستند که با خاصیت آبگریزی خود از کابل حافظت می‌کنند. این مواد پلیمری اطراف هادی‌های داخلی کابل را احاطه می‌کنند و باعث جلوگیری از نفوذ آب به داخل می‌شوند. این مواد به دو صورت مورد استفاده قرار می‌گیرند:
- پر کننده:در این روش مواد عایق در قسمت خالی بین هادی داخل کابل تزریق می‌شود.
- پوششی:در این روش ماده عایق اطراف هادی‌های داخل کابل را به صورت نازک می‌پوشاند.
استفاده خارجی از روکش‌های مقاوم در برابر آب
اولین سد دفاعی جهت جلوگیری از نفوذ آب روکش بیرونی است. این روکش لازم است به اندازه کافی استحکام داشته باشد تا از نفوذ آب جلوگیری کند. بهترین جنس برای ساختن این روکش‌ها فلز، پلاستیک یا لاستیک است.
- فلزاتی مانند آلومینیوم یا فولاد در برابر نفوذ آب مقاومت بالایی دارند. اگرچه این فلزات از نفوذ جلوگیری می‌کنند اما ممکن است در برابر خوردگی آسیب پذیر باشند.
- اغلب پلاستیک‌های مقاوم در برابر نفوذ آبدر ساختار خود پلیمرهای مصنوعی مانند پلی پروپیلن یا پلی اتیلن دارند. برخورداری از خاصیت آبگریزی در این مواد از نفوذ آب جلوگیری می‌کند.
- همچنین لاستیک‌های مقاوم به دو صورت طبیعی یا مصنوعی به کمک خاصیت آبگریزی پوشش مناسبی جهت استفاده در کابل ضد آب هستند.
مسدود سازی به کمک نوار
در این روش برای بستن کابل و منافذ میانی از نوارهای مقاوم استفاده می‌شود. این نوارها در ساختار خود موادی مانند پلی پروپیلن و پلی اتیلن دارند که از نفوذ آب جلوگیری می‌کند.
مسدود سازی به کمک نخ
در ساختار این نخ ها از مواد نایلونی و پلی استر استفاده می‌شود. این مواد به علت برخورداری از خاصیت آبگریزی از نفوذ آب به داخل کابل جلوگیری می‌کنند.
مسدود سازی به کمک ژل
استفاده از ژل تیکسوتروپیک یکی از روش‌های مقاوم سازی کابل‌ها در برابر نفوذ است. این ژل ساختار جامد دارد اما در صورت افزایش فشار به حالت مایع تغییر شکل می‌دهد. حالت مایع کمک می‌کند تا استفاده راحت در پر کردن فضای خالی بین روکش و کابل داشته باشد.
مسدود سازی به کمک پودر
در اغلب مواقع پودرهای دارای موادی مانند آلومینیوم فوم سیلیکا ژل یا پلیمرهای خاص بهترین گزینه جهت مقاوم سازی کابل در برابر آب هستند. مانند موارد گفته شده در قسمت بالا برخورداری از خاصیت آبگریزی در این پودرها آن‌ها را به بهترین انتخاب تبدیل کرده‌اند.
محافظ‌های مکانیکی
موادی مانند لاستیک، پلاستیک و فلز توانند از کابل‌ها در برابر خوردگی یا دیگر آسیب‌های فیزیکی محافظت کنند. این محافظت اغلب به دو صورت زیر انجام می‌شود:
- محافظت داخلی: در این روش برای جلوگیری از نفوذ آب محافظ مکانیکی در قسمت داخلی کابل قرار می‌گیرد.
- محافظت بیرونی: در این روش محافظ مکانیکی در قسمت بیرونی کابل برای جلوگیری از نفوذ آب استفاده می‌شود.
- توجه داشته باشید که موارد مختلفی مانند کاربرد کابل، شرایط محیطی و نوع آن در انتخاب روش مقاوم سازی تاثیر دارد.
