امروزه یکی از تجهیزات بسیار کاربردی در صنعت برق جهت انتقال جریان الکتریکی انواع کابل‌ها می‌باشند. کابل در واقع ترکیبی از چند سیم پیچیده شده است. کابل‌های هوایی و کابل‌های زمینی دو نوع کابل برق می‌باشند که برای انتقال جریان برق مورد استفاده واقع می‌شوند. اگر بخواهیم به صورت کلی تفاوت کابل برق زمینی و هوایی را بررسی کنیم باید گفت کابل برق زمینی در خطوط زمینی و کابل برق هوایی در خطوط هوایی استفاده می‌شود. حال اگر مایلید بیش‌تر با تفاوت کابل برق زمینی و هوایی، کابل زمینی و کابل هوایی آشنا شوید با ما در ادامه این مقاله همراه باشید.
کابل برق زمینی چیست؟
در یک تعریف کلی و ساده کابل برق زمینی، نوعی کابل برق است که بر روی سطح زمین و به صورت دفنی، داخل کانال‌ها، لوله‌ها و زیر خاک مورد استفاده واقع می‌شود. همانگونه که از نام این نوع کابل‌ها مشخص است، زمینی هستند و به همین علت قابل مشاهده نیستند. کابل‌های زمینی به طور معمول هادی‌هایی از جنس آلومینیوم و مس می‌باشند و در مواقعی که امکان استفاده از کابل برق هوایی وجود ندارد و یا خطرناک است از این کابل استفاده می‌شود.
از کابل برق زمینی بیش‌تر در مناطق شهری پرجمعیت، کارخانجات و صنایع پتروشیمی و همچنین در سراسر آب به عنوان کانال زیر دریایی استفاده می‌شود. سطح ولتاژی این کابل‌ها پایین و متوسط است چراکه در صورت کابل کشی زمینی فاصله بین کابل‌های برق در مناطق شهری باید کوتاه باشد. از ویژگی‌های برجسته این نوع کابل‌ها می‌توان به درصد خطا پایین، امنیت بالا، مقاومت فیزیکی و مکانیکی بالا، هزینه نگهداری و تعمیر پایین، افت ولتاژ پایین و ظاهر عمومی خوب اشاره داشت.
کابل برق هوایی چیست؟
پس از معرفی کابل برق زمینی می‌خواهیم کابل برق هوایی را معرفی کنیم. کابل برق هوایی نیز نوعی کابل برق است که در بخش خارجی ساختمان‌ها و روی دکل‌ها، تیرهای برق و به طور کلی اماکنی که به کابل کشی هوایی نیاز دارند، به منظور انتقال جریان الکتریکی از یک نقطه به نقطه دیگر استفاده می‌شود. رسانایی مناسب، وزن کم، برخورداری از مقاومت بالا در برابر فشارهای مکانیکی از ویژگی‌های بارز این نوع کابل است. ویژگی‌های ذکر شده موجب شده تا از این نوع کابل بر روی دکل‌ها به صورت هوایی استفاده شود.
برای ساخت کابل‌های هوایی در گذشته از هادی‌هایی مانند مس استفاده می‌کردند اما امروزه کابل‌های هوایی آلومینیومی پرکاربردترین نوع کابل‌های هوایی محسوب می‌شوند. یکی از دلایل جایگزین کردن آلومینیوم در ساخت کابل‌های هوایی افزایش قیمت مس است بنابراین استفاده از کابل برق هوایی مقرون به صرفه می‌باشد. سهولت در نصب شبکه، سهولت در عیب‌یابی، رفع عیب با هزینه‌های کم و سهولت در انشعاب‌گیری و هزینه کم‌تر این فرایند از جمله دلایل استفاده کابل‌های هوایی می‌باشد.
کابل برق زمینی یا هوایی؟
پیش‌تر گفته شد که تفاوت کابل برق زمینی و هوایی در محل مورد استفاده آن است. از کابل‌های برق زمینی در خطوط زمینی و از کابل‌های برق هوایی در خطوط هوایی استفاده می‌شود. در این قسمت سایر تفاوت‌های کابل‌های برق هوایی و زمینی بررسی می‌شود که شامل موارد زیر است.
🔶تنوع سایز
کابل‌های برق زمینی از نظر سایز، نسبت به کابل‌های هوایی از تنوع بیش‌تری برخوردار هستند. این نوع کابل‌ها از سطح مقاطع پایین مانند ۱.۵ میلی‌متر مربع مسی یا ۱۰ میلی‌متر مربع آلومینیومی تا سایزهای بالاتر مانند ۵۰۰.۶۳۰، ۸۰۰.۱۰۰ الی ۲۵۰۰ میلی‌متر مربع طراحی و تولید و در بازار عرضه می‌شوند اما کابل‌های برق هوایی در محدوده ۱۶ تا ۱۸۵ میلی‌متر مربع تولید می‌شوند.
سطح ولتاژی: یکی دیگر از تفاوت کابل برق زمینی و هوایی سطح ولتاژ این دو کابل با یکدیگر است. کابل‌های زمینی در تمامی سطوح ولتاژی تولید می‌شوند در حالی که کابل‌های هوایی محدود به فشار ضعیف و فشار متوسط هستند.
🔶نصب کابل‌ها
در ارتباط با محل نصب و استفاده کابل‌های برق زمینی و هوایی پیش‌تر خواندید. کابل‌های زمینی به صورت دفنی در داخل و خارج مجموعه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند اما کابل‌های هوایی به صورت هوایی بر روی دکل‌ها و همچنین تیرهای برق در خارج از مجموعه مورد استفاده واقع می‌شوند.
🔶انواع کابل
انواع مختلفی از کابل‌های برق زمینی و هوایی طراحی و تولید و در بازار عرضه می‌شوند. به عنوان مثال کابل هوایی فاصله دار یکی از انواع کابل‌های برق هوایی و کابل‌های برق تسمه‌ای و کابل‌های برق فشار انواعی از کابل‌های برق زمینی می‌باشند.
🔶جنس و ساختار
به طور کلی کابل‌ها از قسمت‌های مختلفی مانند هادی، عایق و غلاف تشکیل شده‌اند. قسمت هادی کابل‌های برق زمینی و هوایی با یکدیگر متفاوت است به طوری که بیش‌تر کابل‌های هوایی هادی‌های آلومینیومی دارند اما با هادی مسی نیز در بازار عرضه می‌شوند. در حالی که کابل‌های زمینی بیش‌تر مسی می‌باشند. تمامی این محصولات بدون روکش و با روکش طراحی و تولید می‌شوند. تعداد لایه‌های عایق و روکش یکی دیگر از تفاوت کابل برق زمینی و هوایی می‌باشد. در واقع کابل‌های هوایی از تعداد لایه‌های عایق و روکش کم‌تری نسبت به نوع زمینی برخوردار است.
به عنوان مثال کابل خودنگهدار ولتاژ پایین فقط دارای یک لایه عایق می‌باشد؛ اما کابل برق زمینی ولتاژ پایین تک هسته دارای دو لایه عایق و روکش و کابل‌های برق زمینی ولتاژ پایین چند هسته و سه لایه عایق، فیلر و روکش نهایی دارند. همچنین باید اشاره کنیم که ضخامت روکش در کابل‌های برق زمینی نسبت به کابل‌های برق هوایی بیش‌تر است. آمیزه عایق و روکش کابل‌های برق زمینی و هوایی نیز با یکدیگر متفاوت است. کابل‌های برق هوایی از روکش نهایی محکم‌تر و مقاوم‌تری نسبت به کابل‌های برق زمینی برخوردار هستند این کابل‌ها همچنین در برابر یو وی نیز مقاومت بالاتری نسبت به کابل زمینی دارند.
کلام آخر
کابل‌های برق هوایی و زمینی که برای انتقال جریان الکتریکی از یک نقطه به نقطه دیگر در صنعت برق استفاده می‌شوند در بسیاری از موارد مانند جنس و ساختار، کاربرد، انواع، سطح ولتاژ، محل نصب، نحوه نصب و… با یکدیگر تفاوت دارند گرچه هدف استفاده آن‌ها مشترک است. سعی ما در این مقاله بر این بوده تا در ارتباط با تفاوت کابل برق زمینی و هوایی، کابل برق زمینی و کابل برق هوایی اطلاعات جامع و کاملی در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. از همراهی شما سپاس‌گزاریم.
تاریخ انتشار 1402/06/27
